تأثیر تنش شوری بر رشد و توزیع یونی در ارقام متحمل و حساس گیاه کلزا (brassica napus l.)

به منظور بررسی واکنش ارقام کلزا به تنش شوری آزمایشی گلخانه­ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. سه سطح شوری صفر، 100و 200 میلی مولار به عنوان تیمار شوری از زمان استقرار بوته (4 برگی) اعمال گردید. در این تحقیق غلظت یون های سدیم و پتاسیم و نیز نسبت پتاسیم به سدیم در بافت­های مختلف سه رقم کلزا (pp-401-15e، hyola401 و hyola60) که به لحاظ تحمل به شوری متفاوت بودند، 30 روز پس از اعمال شوری مورد مقایسه قرار گرفتند. تجزیه داده­ها نشان داد که تأثیر شوری بر همه صفات معنی دار بود. هم چنین نتایج نشان داد که زیست­توده اندام هوایی و ریشه و عملکرد دانه در رقم حساس (pp-401-15e) کاهش بیشتری نسبت به ارقام متحمل (hyola401 و hyola60) در واکنش به تنش شوری داشت. در این تحقیق به نظر می رسد کاهش مقدار زیست توده اندام هوایی، عمدتاً به دلیل اثرات اسمزی املاح و نه اثرات ویژه یونی می باشد. تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه ارقام متحمل کمتر بود که این موضوع نشان داد تحمل در این ارقام با میزان ممانعت از ورود نمک به داخل گیاه مرتبط می باشد. هم چنین در این آزمایش نسبت پتاسیم به سدیم در جوان­ترین برگی که به حداکثر سطح خود رسیده بود، در رقم حساس کمتر از ارقام متحمل بود. توزیع یونی در گیاه کلزا می تواند به طور قابل توجهی باعث بهبود تحمل به شوری گردد. نفوذ­پذیری نسبی غشاء در رقم pp-401-15e در شوری 200 میلی مولار افزایش بیشتری نسبت به ارقام مقاوم داشت، از این رو می توان از آن به عنوان ملاک انتخاب به منظور افزایش مقاومت به شوری بهره گیری نمود.